در نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۳ بخشی به نام فروم حکمرانی در نظر گرفته شده بود که پنل‌هایی را با موضوع سیاستگذاری فناوری و نوآوری برگزار می‌کرد. من هم به پنلی با موضوع «اینترنت طبقاتی» دعوت شدم تا درباره بحث داغ این روزها صحبت کنم. از این بابت که در فضایی تخصصی و رسمی این اعتراض به اینترنت طبقاتی و نقد آن می‌تواند موثر واقع شود و خصوصا این مسأله که یکی از میهمانان پنل نیز قرار بود از مرکز ملی فضای مجازی باشد، فرصت را غنیمت شمردم. هر چند متأسفانه نماینده مرکز ملی فضای مجازی حضور پیدا نکرد، اما این پنل بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های مختلف داشت. گزارش‌هایی از این پنل در اکو ایران، تجارت نیوز، کارنگ، زومیت، دیجیاتو و… منتشر شده که از این میان بخشی از گزارش دیجیاتو را اینجا بازنشر می‌کنم. ابتدا ویدیوی صحبت‌هایم را در این پنل ببینید:
گزارش دیجیاتو: اینترنت طبقاتی تبعیض‌آمیز، پر از تبعات منفی و غیرقابل اجرا است
به گفته بیدی، بحث اینترنت طبقاتی را باید در یک زمینه کلی با توجه به نگاه حکمرانی و چیده‌شدن اجزای نظام دید. در این راستا باید دید طراحان اینترنت طبقاتی در آخر به‌دنبال چه چیزی هستند؟ آیا نگران برنامه‌نویس و استاد دانشگاه هستند؟ بیدی در برابر این پرسش گفت: «اینترنت طبقاتی یکی از مراحل نقشه راهی است که درنهایت منجر به قطع اینترنت به‌عنوان یک شبکه جهانی خواهد شد.»
شبکه داخلی کنترل‌شده و قابل مدیریت و با کاربران کاملاً احرازهویت‌شده؛ اینها مواردی است که اینترنت طبقاتی به‌دنبال آن است. حامد بیدی با گفتن این موضوع اعلام کرد در این روند افراد احرازهویت‌شده اگر خارج از قوانین تعریف‌شده عمل کنند، مورد بازخواست و پرسش قرار خواهند گرفت.
به گفته بیدی، این روایت از ابتدا با نگاهی جذاب شروع شد: «سرورهای خارجی به داخل آورده شدند، اینترنت کودک مطرح شد، حالا که تحریم هستیم، پس یکسری خدمات را خودمان بسازیم. در مرحله بعد تصمیم آن شد که پلتفرم‌های خارجی موجود را هم به شکل ایرانی بسازیم.»
براساس توضیحات مدیرعامل کارزار، تصمیم‌گیران بر این باورند که فرد بی‌سواد نباید دسترسی به اینترنت آزاد داشته باشد.
او در ادامه توضیحات خود گفت: «بر این باورند که مردم شعور استفاده از هر خبری را ندارند و باید برای آن‌ها تصمیم گرفته شود. از طرف دیگر، درنهایت هم به این نتیجه خواهیم رسید که اینترنت داخلی با چهارچوب‌های تعریف‌شده ارائه شود.»
بیدی با توضیح اینکه عده‌ای مانند برنامه‌نویسان، استادان دانشگاه و خبرنگاران همیشه صدایشان در این روند بلند می‌شود، گفت: «همین موضوع صاحبان ایده اینترنت داخلی محدود را بر آن داشته تا به این گروه‌ها اینترنت قابل استفاده ارائه دهند. این درحالی است که در مراحل بعد دسترسی به همین اینترنت هم بیشتر زیر ذره‌بین می‌رود و دریافت اینترنت با این ویژگی هم سخت و سخت‌تر خواهد شد.»
حامد بیدی تأکید کرد که این اظهارنظرها هیچ‌کدام سیاه‌نمایی نیست و اسناد درباره این روند موجود است: «ما دو سال قبل اعلام کردیم که این روند اجرا خواهد شد و امروز حالا بعد از دو سال درحال اجرای همان طرح هستند.»
به باور بیدی، فرایند دریافت مجوز اینترنت برای گروه‌های خاص هم مدام سخت‌تر می‌شود تا جایی که این مجوزها دیگر قابل دریافت نیستند.
تجویز تبعیض در روز روشن!
بیدی در بخش دیگری از این نشست با تأکید بر اینکه مشکلات اینترنت طبقاتی کاملاً روشن است، گفت: «در این روند این سؤال مطرح است که چطور ممکن است بخواهیم تبعیض در روز روشن را تجویز کنیم. نمی‌توان با شعار برابری و عدالت درنهایت به تبعیض حاصل از نوع دسترسی خاص به اینترنت رسید.»
او با توضیح درباره تغییر پارادایم حاصل از زندگی تحت شبکه گفت: «زندگی دیجیتال و زندگی تحت شبکه پارادایم نوینی را مطرح کرده و برای استفاده از آن باید در مورد تک‌تک قوانین و سنت‌های کلیشه‌ای بازنگری کنیم. نیازمند یک قانون جدید هستیم که این پارادایم را لحاظ کند.»
بیدی همچنین با تأکید بر اینکه جریان زیرساختی اینترنت کشور هم مسیر اشتباهی را طی می‌کند، گفت: «ایده‌های زیرساختی هم براساس ایده توتالیتر است. ازهمین‌رو است که با قطعی و مشکل در یک دیتاسنتر همه شبکه‌های اجتماعی داخلی دچار مشکل می‌شوند.»
به باور او، هدف و استراتژی مدیریت اینترنت اشتباه است و در این روند نمی‌توان مدعی پایش محتوا برای کودک شد: «درحال‌حاضر این کودکان هستند که فیلترشکن برای والدین نصب می‌کنند. نمی‌توان با این روند دغدغه کودک را طرح کرد.»
بیدی همچنین معتقد است نگاه یک‌سویه قبل از پارادایم دیجیتال قابل اجرا بود، اما حال با پارادایم دیجیتال نمی‌توان چنین برنامه‌ای را اجرایی کرد.
دیدگاهتان را بنویسید