روزنامه هم‌میهن گزارشی از تاثیر فیلترینگ و کندی اینترنت بر کسب‌وکارهای خرد روستایی در شماره ۱۱ دیماه ۱۴۰۱ منتشر کرد که در بخشی از آن زهرا جعفرزاده با من گفتگویی در همین رابطه داشته است. من تنها بخش مربوط به گفتگوی خودم را اینجا بازنشر می‌کنم و از شما دعوت می‌کنم متن کامل این گزارش مفصل و خواندنی را مطالعه کنید.
از بین رفتن زندگی دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی
حامد بیدی، بنیانگذار استارت‌آپ کارزار است و در این مدت هم فعالیت‌اش به‌دلیل فیلترینگ به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. او که در حوزه کسب‌وکارهای فضای مجازی تخصص دارد، بارها نسبت به تاثیرات فیلترینگ و کندی اینترنت بر کسب‌وکارها هشدار داده بود و حالا از آسیب‌های آن می‌گوید. او در گفت‌وگو با هم‌میهن توضیح بیشتری می‌دهد. به گفته بیدی، یکی از مضرات فیلترینگ از بین رفتن فضای طبیعی زندگی دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی است که منجر به کاهش تقاضا و خرید می‌شود. در حال حاضر فروشگاه‌ها و مغازه‌های فیزیکی هم تحت تاثیر جدی قرار گرفته‌اند چه رسد به کسب‌وکارهای کوچک اینستاگرامی یا تجارت اجتماعی: «آن چیزی که ما به‌عنوان تجارت اجتماعی می‌شناسیم و در شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد با فعالیت اقتصادی در فضای کاملا تبلیغاتی و مارکتینگ متفاوت است. کسب‌وکارهای مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی، در کنار زندگی عادی مردم در فضای مجازی، اقدام به فعالیت می‌کنند. بنابراین بازدهی قابل‌توجهی دارند. مردم اینستاگرام یا سایر پلتفرم‌های ارتباطی را برای خرید استفاده نمی‌کنند، آنها در این فضا وقت‌گذرانی می‌کنند و سرگرم می‌شوند، در همین فضا کسب‌وکارها فرصتی به‌دست می‌آورند تا در کنار محتوای سرگرمی، تبلیغات خود را داشته باشند و مشتری پیدا کنند.» براساس او این مسائل به مفهوم بازاریابی شبکه‌های اجتماعی مربوط می‌شود. این بازاریابی را نمی‌توان جایگزین نوع دیگر از بازاریابی مثل فضای تلویزیون یا پلتفرم‌های ویژه فروش آنلاین مقایسه کرد:«گاهی شاهدیم که یک کسب‌وکار کوچک در لاهیجان یا سیستان‌وبلوچستان از طریق اینستاگرام توانسته به چندین هزار مخاطب برسد و آنها را جذب کند، این افراد اگر بخواهند در پلتفرم‌های داخلی کسب‌وکاری شروع کنند، شاید سال‌ها طول بکشد تا بتوانند مخاطبان وفاداری پیدا کنند. خیلی از افراد در مناطق محروم با توجه به نفوذ اینترنت، به فکر کسب درآمد در این فضا افتاده بودند. یعنی اینطور نبوده که کسب‌وکاری داشته باشند بعد آن را در این فضا تبلیغ کرده باشند، بلکه خود این فضا به آنها انگیزه فعالیت اقتصادی داده بود.» بیدی می‌گوید، زنان روستایی که بازاریابی برایشان سخت است از این طریق حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی برای فروش محصولات‌شان داشته‌اند و حالا با از این رفتن این فرصت، اصلا نمی‌توانند از روش سنتی استفاده کنند.
فروپاشی میلیون‌ها زندگی
به گفته حامد بیدی، کسب‌وکارها بدون حضور در فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی قابلیت توسعه کار و ارتباط با مشتریان را از دست می‌دهند. به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که به‌طور مستقیم با مشتری در ارتباطند:«ما شرایط بحران‌زده‌ای را تجربه می‌کنیم. باید منتظر قوانین جدید باشیم، بسیاری تصور می‌کنند که اینستاگرام رفع‌فیلتر می‌شود اما مسئولان رسما اعلام نکرده‌‌اند که اینستاگرام فیلتر می‌شود یا رفع فیلتر. این مسئله برای کسب‌وکارها بسیار مضر است. اگر اعلام قطعی کنند، شاید کسب‌وکارها فکر دیگری کنند. مردم در بلاتکلیفی به‌سر می‌برند.» بنیانگذار استارت‌آپ کارزار می‌گوید که در جامعه بحران‌زده تمام ابعاد ضربه می‌خورند:«امروزه با مسائل بسیار جدی‌تر از ماندگاری کسب‌وکارها مواجه‌ایم که یأس و ناامیدی را در میان مردم ایجاد کرده است. ضربه بزرگی به کار و زندگی مردم وارد شده است.» این کارشناس فضای مجازی می‌گوید که چشم‌انداز روشنی در زمینه آینده فعالیت کسب‌وکارها وجود ندارد، احتمالا باید سال‌ها منتظر ماند تا یکسری از کسب‌وکارهای روستایی در پلتفرم‌ها راه‌حل‌های خود را پیدا کنند و شروع به فعالیت کنند. قطعا در این مسیر، میلیون‌ها نفر آسیب جدی می‌بینند. به گفته او، شرایط فعلی قطعا منجرشده تا روند زندگی را مختل کند:«کسب‌وکارهایی که از سوی زنان انجام می‌شود به‌دلیل شرایط اجتماعی، موانع فرهنگی و… آسیب‌پذیرتر است. زنان در این جوامع امکان حضور فعال در بسیاری از عرصه‌های اقتصادی را نداشتند و شبکه‌های اجتماعی برای اولین بار این امکان را به‌ویژه به زنان روستایی داد تا با کمترین سرمایه بتوانند حضور موثرتری در اجتماع داشته باشند. اما این فرصت طلایی از آنها گرفته شده است.»
متن کامل این گزارش ارزشمند را در وبسایت روزنامه هم‌میهن بخوانید.
دیدگاهتان را بنویسید